Ποταμός Νείλος
Ο Νείλος είναι ποταμός στην Αφρική και ένας από τους δύο μεγαλύτερους του κόσμου. Ο ποταμός έπαιξε βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της αρχαίας Αιγύπτου με τον πολιτισμό της να ωφελείται ιδιαίτερα από τον ποταμό. Έτσι, ο Ηρόδοτος αποκάλεσε την Αίγυπτο Δώρο του Νείλου.
Ο Νείλος έχει δύο μεγάλους παραποτάμους, από τους οποίους σχηματίζεται:
Νείλος είναι ένας «διεθνής» ποταμός, καθώς τους υδάτινους πόρους του, τους μοιράζονται 11 χώρες, η Τανζανία, το Μπουρούντι, η Ρουάντα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ), η Κένυα, η Ουγκάντα, η Αιθιοπία, η Ερυθραία, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν και η Αίγυπτος. Συγκεκριμένα, ο Νείλος είναι η κύρια πηγή νερού της Αιγύπτου και του Σουδάν. Ο Νείλος σχηματίζεται από τρία κύρια υδάτινα ρεύματα, του Άτμπαρα και του Κυανού Νείλου (Αμπάι), που ρέουν από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας, και του Λευκού Νείλου, που πηγάζει στις λίμνες Βικτωρίας και Αλβέρτου και σχηματίζεται κυρίως από τον Μπαχρ ελ Γκαζάλ και τον Σόμπατ. Υπήρχε και τέταρτο υδάτινο ρεύμα, ο Κίτρινος Νείλος, του οποίου απομεινάρι αποτελεί το Ουάντι Χοουάρ.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία και τη Θεογονία Ησιόδου, ο Νείλος ήταν Ποταμός - θεός, γιος του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος και αδερφός των Ποταμών και των Ωκεανίδων, ο οποίος έδωσε το όνομά του στο μεγάλο ποταμό της Αιγύπτου. Στην Οδύσσεια, το έπος του Ομήρου, ο Νείλος αναφέρεται με το όνομα Αίγυπτος (αρσενικό) και η χώρα δια μέσου της οποίας ρέει ονομάζεται επίσης Αίγυπτος (θηλυκό). Άλλη εκδοχή θέλει την ονομασία Νείλος πιθανώς να προέρχεται από τη σημιτική ρίζα νάχαλ, που σημαίνει «κοιλάδα» ή «ποτάμια κοιλάδα» και κατ' επέκταση «ποταμός».
ο γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς της αρχαιότητας, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγυπτίους και Έλληνες. Μετά την πλήρη γεωγράφηση του πλανήτη, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι ποταμοί που βαίνουν προς Βορράν, όπως π.χ. ο Ρήνος. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το ποταμό Αρ ή Αούρ (Κοπτικά Ιάρο), ή «μαύρο», από το χρώμα μεταφερόμενων από αυτόν ιζημάτων κατά τις πλημμύρες. Η ιλύς του Νείλου είναι αρκετά σκουρόχρωμη, ώστε να δώσει στη χέρσο την παλαιότερη ονομασία της, Κεμ ή Κέμι (Km.t), η οποία επίσης σημαίνει «μαύρη» και συμβολίζει το σκότος. Στην Αίγυπτο και στο βόρειο Σουδάν ο Νείλος ονομάζεται σήμερα αν-Νιλ, αλ-Μπαρ (η θάλασσα) και Μπαρ αν-Νιλ ή Ναρ αν-Νιλ (ο ποταμός Νείλος).
Ο Νείλος έχει δύο μεγάλους παραποτάμους, από τους οποίους σχηματίζεται:
- το Λευκό Νείλο από την Ισημερινή Ανατολική Αφρική και
- το Γαλάζιο Νείλο από την Αιθιοπία.
Νείλος είναι ένας «διεθνής» ποταμός, καθώς τους υδάτινους πόρους του, τους μοιράζονται 11 χώρες, η Τανζανία, το Μπουρούντι, η Ρουάντα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ), η Κένυα, η Ουγκάντα, η Αιθιοπία, η Ερυθραία, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν και η Αίγυπτος. Συγκεκριμένα, ο Νείλος είναι η κύρια πηγή νερού της Αιγύπτου και του Σουδάν. Ο Νείλος σχηματίζεται από τρία κύρια υδάτινα ρεύματα, του Άτμπαρα και του Κυανού Νείλου (Αμπάι), που ρέουν από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας, και του Λευκού Νείλου, που πηγάζει στις λίμνες Βικτωρίας και Αλβέρτου και σχηματίζεται κυρίως από τον Μπαχρ ελ Γκαζάλ και τον Σόμπατ. Υπήρχε και τέταρτο υδάτινο ρεύμα, ο Κίτρινος Νείλος, του οποίου απομεινάρι αποτελεί το Ουάντι Χοουάρ.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία και τη Θεογονία Ησιόδου, ο Νείλος ήταν Ποταμός - θεός, γιος του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος και αδερφός των Ποταμών και των Ωκεανίδων, ο οποίος έδωσε το όνομά του στο μεγάλο ποταμό της Αιγύπτου. Στην Οδύσσεια, το έπος του Ομήρου, ο Νείλος αναφέρεται με το όνομα Αίγυπτος (αρσενικό) και η χώρα δια μέσου της οποίας ρέει ονομάζεται επίσης Αίγυπτος (θηλυκό). Άλλη εκδοχή θέλει την ονομασία Νείλος πιθανώς να προέρχεται από τη σημιτική ρίζα νάχαλ, που σημαίνει «κοιλάδα» ή «ποτάμια κοιλάδα» και κατ' επέκταση «ποταμός».
ο γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς της αρχαιότητας, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγυπτίους και Έλληνες. Μετά την πλήρη γεωγράφηση του πλανήτη, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι ποταμοί που βαίνουν προς Βορράν, όπως π.χ. ο Ρήνος. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το ποταμό Αρ ή Αούρ (Κοπτικά Ιάρο), ή «μαύρο», από το χρώμα μεταφερόμενων από αυτόν ιζημάτων κατά τις πλημμύρες. Η ιλύς του Νείλου είναι αρκετά σκουρόχρωμη, ώστε να δώσει στη χέρσο την παλαιότερη ονομασία της, Κεμ ή Κέμι (Km.t), η οποία επίσης σημαίνει «μαύρη» και συμβολίζει το σκότος. Στην Αίγυπτο και στο βόρειο Σουδάν ο Νείλος ονομάζεται σήμερα αν-Νιλ, αλ-Μπαρ (η θάλασσα) και Μπαρ αν-Νιλ ή Ναρ αν-Νιλ (ο ποταμός Νείλος).
Επιμέλεια σελίδας: Φουντά-Κόντου Ιωάννα